15 marca mija dokładnie 1. rocznica śmierci dr Ewy Unger, współzałożycielki Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego, osoby mocno zaangażowanej w polsko-niemieckie pojednanie, Honorowego Obywatela Gminy Świdnica. W sobotę 13 marca o godz. 11 w kościele pw. św. Wawrzyńca we Wrocławiu odbyła się msza święta koncelebrowana, w intencji śp. Ewy Unger, pod przewodnictwem o. Janusza Śliwy SJ, z udziałem ks. Michała Czajkowskiego oraz ks. Wojciecha Zięby. Homilię wygłosił O. Adam Żak SJ. Bezpośrednio po zakończeniu mszy św. zaproszeni goście wspominali osobę pani Unger oraz jej wkład w budowanie relacji na rzecz polsko-niemieckiego pojednania.

W imieniu prezydenta Wrocławia list odczytał Jacek Pluta, zastępca dyrektora Departamentu Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego we Wrocławiu. List od wójt gminy Świdnica Teresy Mazurek skierowany na rocznicowe obchody we Wrocławiu odczytał rzecznik prasowy Urzędu Gminy Janusz Waligóra.

Dzisiaj połączyła nas Krzyżowa i osoba śp. Ewy Unger. Krzyżowa to jedna z 35 miejscowości, położona w gminie Świdnica na Dolnym Śląsku. Miejsce wyjątkowe, symboliczne i historyczne dla dwóch narodów, Polaków i Niemców. Serdeczny uścisk premiera RP i kanclerza Niemiec, uwieczniony przez wielu fotografów 12 listopada 1989 r. w Krzyżowej, stał się symbolem pojednania obu narodów i przemian zachodzących w Europie. Pałac Helmuta Jamesa von Moltke i cały zespół pałacowo-parkowy jest dziś siedzibą Fundacji „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego i Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży.

Jak wielokrotnie możemy przeczytać na kartach historii, aby to wszystko mogło się wydarzyć zawsze potrzebni są ludzie, którzy mają swoją wizję, a w tym przypadku i chrześcijańską myśl społeczną. Ewa Unger często dziwiła się, że z czerwcowej konferencji „Chrześcijanin w społeczeństwie”, na której dyskutowano plany dla Krzyżowej zrodził się tak ogromny projekt, jak Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego. Kiedy otwierała Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Krzyżowe, mówiła:

Czy choćby ktokolwiek z nas, którzy pamiętamy pierwszą konferencję o Krzyżowej, mógł sobie wtedy wyobrazić dalszy bieg wydarzeń tak, jak on nastąpił?

Dziś po upływie kilkudziesięciu lat Krzyżowa w gminie Świdnica jest dla nas ważnym ośrodkiem, w którym realizujemy międzynarodowe projekty skierowane do młodzieży, pedagogów, nauczycieli czy seniorów. Z udziałem nie tylko Polaków
i Niemców, ale także Belgów, Francuzów i Włochów. To właśnie w Krzyżowej 15 lat temu władze gminy Świdnica podpisały pierwszą umowę partnerską z niemieckim miastem Lampertheim. Dzięki partnerstwu z Lampertheim zrodziły się kolejne: z belgijskim miastem Maldegem (2010), włoskim miastem Adria (2015), czy francuskim Ermont (2017). Od 2014 r. gmina Świdnica współpracuje także z polską gminą Żukowo (2014), a w 2018 r. podpisano list intencyjny z gminą Świdnica w woj. lubuskim. Dzięki pierwszej umowie zawartej w Krzyżowej stworzyliśmy europejską rodzinę miast partnerskich. Zatem słowa wypowiedziane przez panią Ewę Unger podczas otwarcia Międzynarodowego Domu Spotkań w Krzyżowej, my samorządowcy gminy Świdnica wdrożyliśmy w życie i konsekwentnie realizujemy. Krzyżowa ze swoją filozofią spotkania, poznania i dialogu z drugim człowiekiem jest darem poprzednich pokoleń dla nas. Niewątpliwe zasługi w tym miała właśnie pani Ewa Unger.

Ogromną rolę w kształtowaniu tego niezwykłego miejsca w gminie Świdnica, w Polsce, czy wręcz w Europie, odegrały osobiste kontakty Ewy Unger z Freyą von Moltke. Obie panie tak ważne dla rozwoju Fundacji „Krzyżowa”, ale i dla nas, naszego gminnego samorządu, decyzją Rady Gminy Świdnica w roku 2000 zostały wyróżnione tytułem „Honorowy Obywatel Gminy Świdnica”. Tytuł ten otrzymał także ks. Prałat Bolesław Kałuża.

Dla nich Fundacja stała się ideą samą w sobie, zbiorem wartości, o które warto walczyć, dla których warto pracować. Trzeba bowiem pamiętać, że pani Ewa pracy w Klubie Inteligencji Katolickiej, a także Krzyżowej oddała się całkowicie. Zrezygnowała w pracy na Uniwersytecie, by działać tam, gdzie działać należało. Idea polsko – niemieckiego pojednania stała się dla niej – kobiety tak mocno doświadczonej przez okrucieństwa wojny – motywem przewodnim jej życia.

Ewa Unger wierzyła, że przyjdzie taki czas, że Niemcy i Polacy zaufają sobie i zrozumieją się przy bliższym poznaniu. Jednak, aby to się stało trzeba było stworzyć ku temu odpowiednie miejsce. To się właśnie dzieje w Krzyżowej i takiemu poznawaniu służy dziś Międzynarodowy Dom Spotkań i Fundacja „Krzyżowa” dla Porozumienia Europejskiego. Młodzież z naszych miast partnerskich z Polski, Niemiec, Belgii, Włoch, Francji buduje przyszłość na odwadze i pokojowym współżyciu w Europie. Bo, jak mówiła pani Ewa, nie można żyć przez wieki w nienawiści. Nienawiścią niczego dobrego nie zbudujemy. A powinniśmy przecież wspólnie budować przyszłość.

W 2000 roku jako przewodnicząca Rady Gminy Świdnica miałam zaszczyt i honor wręczyć 3 osobom: pani Ewie Unger, pani Freyi von Moltke oraz ks. Prałatowi Bolesławowi Kałuży tytuły Honorowego Obywatela Gminy Świdnica. Pamiętam radość pani Freyi i pani Ewy z faktu otrzymania tego najważniejszego gminnego wyróżnienia. Bo jak obie panie podkreślały, ten tytuł otrzymały od - mieszkańców. Przywołuję w pamięci tę radość proboszcza ks. Prałata Bolesława Kałuży, tak jak pani Ewa Unger pochodzącego ze Śląska, wielkiego orędownika polsko-niemieckiego pojednania, bardzo blisko współpracującego z Freyą von Moltke i właśnie z panią Ewą.

Z mojego osobistego punktu widzenia w naszej gminie trwały ślad pozostawiły 3 osoby: pani Freya, pani Ewa i ks. Kałuża. Kiedy patrzę na zdjęcie z uroczystości wręczenia tytułu „Honorowy Obywatel Gminy Świdnica” i widzę właśnie tę wybitną trójkę siedzących obok siebie ludzi, dla których nie istniały bariery uprzedzeń, ludzi, dla których Ewangelia i duch pojednania był drogowskazem ich życia, w końcu ludzi, którzy przez los byli tak bardzo doświadczani, myślę wtedy, że to miejsce, które stworzyli, ta Nowa Krzyżowa – jest darem. I jestem dumna, że i ja jako Przewodnicząca Rady Gminy Świdnica, a następnie jako wójt gminy Świdnica mogłam i nadal mogę być częścią tego przedsięwzięcia.

Dr Ewę Unger zapamiętam jako osobę o wielkiej kulturze osobistej, ciepłą, serdeczną i skromną. Bardzo zaangażowaną w projekt Krzyżowej, za co jej jeszcze raz dziś dziękuję w imieniu mieszkańców gminy Świdnica.

Następnie zgromadzeni udali się na cmentarz parafialny, gdzie złożono kwiaty oraz zapalono znicze na grobie dr Ewy Unger.

Drugim punktem sobotnich uroczystości było spotkanie wspomnieniowe [Wspomnienie dr Ewy Unger (20.10.1926 - 15.03.2020) ], transmitowane online. W jego trakcie odbyła się również prezentacja nowej dwujęzycznej publikacji o życiu i działalności śp. dr Ewy Unger, której autorką jest dr Annemarie Franke. Partnerem publikacji jest m.in. gmina Świdnica.

Foto: UG Świdnica i użyczone od Fundacji "Krzyżowa"